Farazi dava (moot court) yarışması fikri Anglo-Sakson hukuk geleneğinden doğmuştur. Yarışmanın aslı, bu yarışmaların yasal eğitimin bir parçası olarak düzenlendiği Amerikan üniversitelerine dayanır. Amerika’da moot court’un aslında eğitimin önemli bir parçası olduğunu, hukuk fakültelerinde bir duruşma salonunun bulunmasından da anlamak mümkündür.
Türkçe’ye “farazi dava yarışması” olarak çevrilen ve Amerikan hukuk eğitim sisteminin bir parçası olan moot court, yine Amerika ve Avrupa kökenli çeşitli hukuk fakülteleri ve organizasyonlar uluslararası moot court yarışmaları düzenlemeye başladıktan sonra bu fikir Kıta Avrupası’na da yayılmıştır.
Moot court, hukuk öğrencilerinin kurgusal hukuki bir olayı karşılıklı olarak iddia ve savunmalarını sundukları ve böylelikle mesleki yeteneklerini geliştirdikleri farazi dava
yarışmalardır.
Moot court yarışmalarına hazırlık genel olarak iki evreden oluşur: ilk aşama dilekçelerin hazırlanması, ikinci aşama ise sözlü sunumlardır. Öğrenci takımları verilen kurgusal olayla ilgili önce yazılı dilekçeler hazırlarlar ve ardından kurgusal bir duruşmada hakimlerin ya da hakemlerin önünde sözlü şekilde iddialarını sunarlar. Dava dilekçelerinin hazırlanması aşamasında derin hukuki araştırmalar yapılır; bu araştırmaların sonucunda sunulacak olan hukuki argümanlar, bir mantık ve usul silsilesi içerisinde dava dilekçesinde yer alır.
Sözlü sunum kısmında ise dilekçede sunulan argümanlar bir konuşma haline getirilir ve elde olan tüm hukuki dayanaklar mahkeme önünde sunulur.
Bu yarışmalardan en geniş katılımcı sayısına sahip ve dünyadaki en eski ve en prestijli farazi dava yarşması olan Philip C. Jessup Uluslararası Hukuk Farazi Dava Yarışması (Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition), Washington DC’de ILSA tarafından düzenlenmektedir. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi olarak 1993’den bu yana her yıl bu yarışmaya katılmaktayız.
Philip C. Jessup’un yanı sıra Telders Uluslararsı Farazi Dava Yarışması, Uluslararası Ceza Mahkemesi Farazi Dava Yarışması ve Willem C. Vis Uluslararası Ticari Tahkim Yarışması gibi uluslararası farazi dava yarışmalarına da katılmaktayız.
