Hazırlayanlar : EGE DERİN UTKULAR, FETHULLAH AKSOY
- Adını Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması (CISG)[1] ‘nın hazırlandığı Viyana Konferansının genel sekreterinden alan Willem C. Vis Moot[2], 1994 yılından beri düzenlenen uluslararası ticari farazi tahkim yarışmasıdır. Her yıl düzenli olarak tüm dünyadan 300’ün üzerinde hukuk fakültesinin katılımıyla Viyana’da düzenlenir.
- 2004 yılında ise Vis Moot’un kardeş yarışması Vis (East) Moot; Hong Kong Üniversitesinin ev sahipliğinde düzenlenmeye başlanmıştır. Yarışmalar aynı formatta düzenlenmelerine ve aynı farazi sorunun kullanılmasına rağmen farklı yarışmalardır. Vis (East) Moot’un düzenlenme amacı Asya takımlarının yarışmaya katılımının arttırılmasıdır.
- Her iki farazi dava yarışmasında da; uluslararası ticari tahkim alanındaki çalışmaların genişletilmesi, uluslararası ticari uyuşmazlıkların tahkim yöntemiyle çözülmesinin yaygınlaştırılması ve bu konudaki pratiğin arttırılması amaçlanmaktadır. Anglo-Saxon hukuku geçerli, davaya dayalı yargı sistemleri olan ülkelerdeki önde gelen üniversitelerin uygulamasıyla ortaya çıkan etkinlik daha sonra uluslararası bir organizasyona dönüşmüştür.
- Yarışmadaki farazi problem CISG’e konu olan ticari bir uyuşmazlık hakkında olmaktadır. Takımlardan argümanlarını hakemlerden oluşan bir grup önünde savunmaları beklenmektedir. Taraflar her yıl farklı olarak seçilen, Milletlerarası Ticaret Odası[3] (International Chamber of Commerce) gibi kuruluşların tahkim kurallarına uymak zorundadır. 2016 yılında kuralları uygulanacak olan kuruluş Viyana Uluslararası Tahkim Merkezi olarak belirlenmiştir.
- Vis Moot ülkelerin yalnız bir takım tarafından temsil edildiği bir yarışma olmayıp herhangi bir katılım sınırlaması yoktur. Bu sebeple ulusal bir ön eleme düzenlenmemektedir. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi de yarışmaya her yıl katılmaktadır. Fakültemizde yarışmaya katılmak isteyenler her yıl genellikle Mayıs ayında yapılan, Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalının düzenlediği dil sınavına katılmak zorundadırlar. Dil sınavı yazılı ve sözlü olarak 2 aşamadan oluşmaktadır. Yazılı aşamada genellikle öğrencilerden verilen Türkçe ve İngilizce hukuki metinlerin diğer dile çevirisinin yapılması istenmektedir. Yarışmaya aynı sene içerisinde katılma imkanı bulunmadığından, katılım kararının bir önceki sene içerisinde alınması gerekmektedir. Her sene takıma kabul edilen kişi sayısı değişse de bu sayı genel olarak 6-7 civarında olmakta ve takımda olan herkesten aktif katılım beklenmektedir. Takımın oluşturulmasından sonra fakülte tarafından takıma yardımcı olması amacıyla bir danışman görevlendirilmektedir. Yarışmaya katılımın tüm dünyadan olması rekabeti arttırmakta ve bu durum yarışmaya hazırlıkların erken başlamasını gerektirmektedir.
- Vis Moot iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım dilekçelerin sunulması olup Ekim ayında belirlenen farazi ticari uyuşmazlığa ilişkin olarak davalı ve davacı taraf için birer dilekçe (memorandum) yazılmasını içermektedir. Dilekçeler uyuşmazlığı hem usul hem esas bakımından incelemektedir. Davacı (claimant) ve davalı (respondent) dilekçelerinin hazırlanması için iki farklı tarih vardır. Davacı dilekçesinin Aralık ayının başlarına kadar gönderilmesi gerekirken; davalı dilekçesi Ocak ayı ortalarında tamamlanmalıdır. Aralık ayında yollanan dilekçeyi takiben başka bir takımın davacı dilekçesi tarafa ulaştırılır ve davalı dilekçesi bu dilekçeye cevap olarak yazılır. Ocak ayında bu davalı dilekçeleri de iki takıma gönderilecektir. Dava dosyası (memoranda) ortalama 35 sayfa olmaktadır.
- İkinci kısım öncesinde hazırlanmış dava dosyasını savunulmasıdır. Sözlü aşama Mart ayı sonu veya Nisan ayı başında gerçekleşir. Yarışmaya başvuran tüm takımlar Viyana’da gerçekleştirilen sözlü elemeye katılma hakkına sahiptirler. Burada takımlar dört turdan oluşan ilk elemelere katılırlar ve 64 finalist takımdan biri olmak için mücadele ederler. Eleme yoluyla sayı sırasıyla 32, 16, 8 ve 4’e düşer. Daha sonra ise yarı final ve final karşılaşmalarıyla kazanan takım belirlenir.
ILSA Istanbul olarak, okulumuzu Vis Moot yarışmasında temsil edecek olan arkadaşlarımıza başarılar diliyoruz.
Kaynakça :
https://en.wikipedia.org/wiki/Willem_C._Vis_Moot
http://www.iilj.org/profexperience/WillemC.VisInternationalArbitrationMootCourtCompetition.asp
http://www.ntu.law.acwh.tw
https://vismoot.pace.edu/site/about-the-moot
[1] Antlaşma Metni: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/04/20100407-1.htm
[2] Williem Cornelis Vis Biyografi: http://www.cisg.law.pace.edu/cisg/text/vis.html
[3] ICC İnternet Sitesi: http://www.iccwbo.org/
